ZAĆMA = KATARAKTA
Jeśli miewasz wrażenie olśnienia w jasnym świetle dziennym, a lepiej widzisz w pochmurne dni oraz o zmierzchu. Jeśli masz wrażenie, że coraz mniej wyraźnie widzisz, pomimo dobrze dobranych szkieł korekcyjnych, możesz podejrzewać u siebie kataraktę, czyli zaćmę, która może znacznie utrudniać normalne funkcjonowanie. Zaćmy można się pozbyć poddając się operacji, podczas której chirurg zamienia zmętniałą soczewkę na sztuczną.
Soczewka, która znajduje się tuż za tęczówką i źrenicą oka jest odpowiedzialna za skupianie promieni świetlnych, jakie docierają do oka ze wszystkich kierunków. I od tego właśnie zależy, czy widzimy ostro przedmioty zarówno z daleka jak i z bliska. Zaćma to postępujące mętnienie soczewki. Może zacząć się od środka i posuwać ku jej brzegom lub odwrotnie, od obrzeży ku środkowi. Katarakta przeważnie jest wynikiem starzenia się organizmu, choć bywa także wrodzona. Chorują na nią głównie ludzie 50-70 letni, ale zdarza się również czterdziestolatkom. U osób młodszych przyczyną katarakty są często urazy oka, praca w warunkach szkodliwych (np. w hutnictwie), kontakt oczu z chemikaliami, zażywanie leków np. sterydoterapia, stany zapalne wnętrza oka czy choroby przewlekłe, np. cukrzyca, astma. Na przedwczesne pojawienie się zaćmy ma także wpływ praca z monitorami komputerów, dlatego tak ważne są badania okulistyczne u wszystkich , którzy przed komputerem spędzają codziennie długie godziny.
Katarakta niekiedy rozwija się przez kilka miesięcy, a czasem przez długie lata. Ale efekt zawsze jest ten sam: pogorszenie widzenia najczęściej obu oczu, ale w różnym nasileniu. Chorobę łatwo jest zdiagnozować podczas rutynowego badania okulistycznego
Przyczyny zaćmy
Większość zachorowań za zaćmę wiąże się z wiekiem, choć w ostatnich kilkudziesięciu latach ten wiek się stopniowo obniża. Zaćma tak zwana starcza jest konsekwencją zamian zachodzących w organizmie. Wraz z upływem lat zmianie ulega równowaga biochemiczna i osmotyczna konieczna do zachowania przejrzystości soczewki. Ponieważ w zewnętrznych warstwach soczewki zwiększa się nawodnienie tracą one przejrzystość, co niekorzystnie wpływa na ostrość widzenia.
Objawy zaćmy
W przypadku zaćmy związanej z wiekiem najczęstszymi zwiastunami choroby są:
- zamglone widzenie
- problemy z widzeniem w jasnym świetle a poprawa widzenia przy słabszym oświetleniu
- szybka męczliwość oczu
- zniekształcone widzenie przedmiotów
Leczenie
Na rynku dostępne są krople mające poprawić ostrość widzenia, jednak nie zawsze udaje się dzięki nim zatrzymać proces zmętnienia. Jest także możliwość zastosowania w terapii leków naturalnych, na przykład homeopatycznych. Natomiast w przypadku zaćmy dojrzałej leczeniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną. Jeśli pacjent nie cierpi na inne choroby oka, usunięcie zmętnionej soczewki daje dobre rokowania.
Po operacji zaćmy
Niestety, sztuczne soczewki nie mają tak jak naturalne możliwości akomodacji, czyli przystosowywania się do patrzenia raz z daleka a raz z bliska. To dlatego po operacji zwykle musimy nosić okulary, zwykle do patrzenia w dal. Przed operacją lekarz oblicza, jak silną soczewkę trzeba nam wszczepić, tak aby widzenie z daleka było jak najostrzejsze. Po zabiegu lekarz kontroluje oko, potem indywidualnie wyznacza terminy kolejnych wizyt kontrolnych, zwykle po dwóch i sześciu tygodniach. Jeden dzień musimy nosić opatrunek. Potem przez tydzień zakładamy go na noc i wychodząc na dwór. Zalecane jest aby nie dotykać oka ani ręką, ani chusteczką, by go nie zainfekować. Natomiast możemy normalnie się poruszać, kręcić głową, schylać, bez obawy, że soczewka wypadnie. Jednak przez 2-3 tygodnie nie powinniśmy wykonywać prac wymagających dużego wysiłku, a przede wszystkim nie schylać się gwałtownie i nie dźwigać ciężkich rzeczy. Jeśli cierpimy na zaparcia, należy zażywać łagodne środki przeczyszczające, by nie napinać mięśni. Oko przyzwyczaja się do sztucznej soczewki zwykle przez 4-6 tygodni.
Profilaktyka
W przypadku zaćmy związanej z wiekiem trudno wskazać metody zapobiegania chorobie. Jednak zawsze warto dbać o wzrok, chronić oczy przed urazami czy promieniowaniem słonecznym używając szkieł z dobrymi filtrami UV, najlepiej zakupionymi w zakładzie optycznym. Ważna jest też kontrola poziomu cukru we krwi, gdyż jego zbyt wysoka wartość sprzyja występowaniu chorób oczu, także wcześniejszemu pojawianiu się zaćmy.
Leczenie zaćmy dietą
Jeśli podczas badania okulistycznego lekarz stwierdzi początkowe stadium rozwoju zaćmy, bez wskazań do operacji, można spróbować spowolnić jej rozwój poprzez podaż odpowiednich składników mineralnych i witamin w diecie. Należą do nich przede wszystkim witamina A i E (witaminy rozpuszczalne w tłuszczach), witamina C (popularny antyoksydant, niszczy wolne rodniki uszkadzające powierzchnię soczewki) oraz witaminy z grupy B. Także po operacji jednego oka, by zmniejszyć ryzyko rozwoju zaćmy w drugim, dieta może okazać się bardzo pomocna.
Jaki wpływ na zaćmę ma lecytyna?
Lecytyna jest naturalnym budulcem błon komórkowych, usprawnia wymianę informacji między poszczególnymi elementami budującymi nasze ciało. Poza swoim zbawiennym wpływem na procesy pamięciowe, lecytyna także sprawdza się w ochronie oczu przed różnymi chorobami, między innymi przed zaćmą. Podkreślenia wymaga także jej rola w cukrzycy – w tej chorobie zapobiega nie tylko zaćmie, ale także innym uszkodzeniom wrażliwych struktur oka.
